De magische Pyreneeën van Irene Solà

Recensie door: Nico Hylkema

​“Het was er warm, en heel donker, en heel opeen daarbinnen. Mijn broer met zijn lange poten, ik met mijn lange poten, opgerold als wormen onder de stenen. En alle dingen die geluid maken, en alle dingen die geur en smaak hebben, en alle dingen die we niet wisten, en alle dingen die we niet kenden en die we ons niet konden voorstellen, draafden en sprongen en roerden zich buiten de buik van onze moeder.”

[Recensie] Aldus vertelt de reebok zijn verhaal in Ik zing en de berg danst van de Catalaanse schrijfster Irene Solà. Om zoiets te kunnen schrijven in een magische vermengingen van geschiedenissen in de Pyreneeën, daarmee verdien je dus de de EU Literatuurprijs. Solà schrijft als een dichter, ze is een dichter. Vanaf de eerste pagina waarin de boer en dichter Domenec getroffen wordt door de bliksem, sleept ze de lezer mee in de wondere wereld van de Catalaanse binnenlanden.

Domenec´s jonge vrouw Siò blijft alleen achter met de zorg voor kinderen en dieren in de boerderij Matavaques hoog in de bergen. De kinderen Mià en Hilari groeien op in een bijna paradijselijke wereld van wildernis en spookachtige verhalen. Ze worden vergezeld door Jaume de zoon van de ´reuzen´. Tot een noodlottige gebeurtenis alles verandert.

Hun geschiedenis laat Solà op wonderbaarlijke wijze samenvallen met die van een paar uit de stad, dat bedreigd wordt door een bergbewoner, wiens vinger de trekker van zijn pistool uit opwinding doet overgaan. En het slachtoffer blijft licht gehandicapt achter. Later zal hij Mià ontmoeten.

Het is een wereld op zich daarin de bergen. De liefhebber wordt lyrisch in het beschrijven ervan en van de afkeer van de drukke kuststreek met zijn metropool Barcelona. En een boek over geschiedenissen kan natuurlijk niet zonder verwijzingen naar de Spaanse Burgeroorlog. De kinderen vinden resten van achtergelaten wapens van republikeinse vluchtelingen op weg naar Frankrijk. En er is ook nog een verhaal over de ramp die zich toen voltrok.

Tijd is geen vast gegeven voor Solà en dan kan een verhaal uit de oorlog probleemloos worden geplaatst in de huidige tijd. En zo volgt men ademloos haar vertelling, een vertelling die je in de greep houdt en niet meer loslaat tot ver na het omslaan van de laatste pagina. Want er gebeurt zoveel en de vertellers zijn zo ongewoon, van de bliksem die Domenec treft, de bergen tot de genoemde reebok, die ook weer een rol speelt. Niets is toeval in Solà´s wereld.
​
Om zo´n verhaallijn tot een goed einde te brengen heb je een ongewoon vakmanschap nodig en Solà heeft dat. Voor deze roman, bracht ze ´Bestia´, een bundel gedichten uit. Haar eerste roman ´Les diques´ (De Dijken) is nog niet vertaald, pas met deze tweede brak ze internationaal door. Inmiddels is het nu al in twintig talen verschenen. En dat is meer dan verdiend, zeker als de vertaling uit het Catalaans zo goed is als die door Frans Oosterholt.