Sjees en paella van Vicente Blasco Ibáñez

​De weduwe Manuela Peña trouwt met haar jeugdliefde, de charlatan Rafael Pajares, die weldra het fortuin van haar eerste echtgenoot erdoor jaagt. Als ook hij overlijdt, na een leven vol uitspattingen, blijft Manuela alleen achter met haar twee zonen en twee dochters. Wanneer de laatsten de huwbare leeftijd bereiken, zet hun moeder alles op alles om de high society van Valencia ervan te overtuigen dat ze de begeerlijkste prijsdieren op de huwelijksmarkt zijn.
Maar dan slaat het noodlot toe. Brillante, het dappere paard dat de sjees van de familie trekt, gaat plotseling dood. Geld voor een nieuw paard heeft Manuela niet, maar haar dochters kunnen zich niet in hoge kringen van Valencia vertonen zonder rijtuig. Wat nu?

Sjees en paella uit 1894 is de grote realistische roman over het booming Valencia van de tweede helft van de negentiende eeuw. Net als in Goudkoorts van Narcís Oller, de grote realistische roman over Barcelona, is de Beurs in Sjees en paella een bron van welvaart maar blijkt ze giftig voor de dorstigen die zich er al te gulzig aan laven.

 
Vicente Blasco Ibáñez was een telg van arme immigranten uit Aragon en werkte zich uit het milieu van kleine middenstanders in Valencia op tot een immens populaire en wereldvermaarde veelschrijver en invloedrijk politicus: ‘Hij was een man die baadde in roem, geen academische roem, maar populaire, wijdverbreide roem. Hij was rijk, spraakmakend, prominent en zijn naam schalde van het ene naar het andere werelddeel. Een fabelachtige, buitensporige man.’ (Josep Pla over Vicente Blasco Ibáñez.)

Na een paar verhalenbundels en historische romans publiceerde Vicente Blasco Ibáñez zijn grote realistische roman over Valencia: Arroz y tartana (in de vertaling door Frans Oosterholt Sjees en paella), die deel uitmaakt van een reeks romans waarin het Valenciaanse leven centraal staat (daarnaast publiceerde deze veelschrijver sociale, psychologische en avonturenromans, romans over de Spaanse geschiedenis en over de Eerste Wereldoorlog en reisverhalen).
Het hart van de roman wordt gevormd door een stoffenzaak die in 1832 wordt opgericht door een arme immigrant uit Aragon, Don Eugenio. De lezer wordt meegenomen naar het begin, vervolgens de glorietijd, en ten slotte de ondergang van deze winkel doordat de laatste eigenaar zijn hand overspeelt op de beurs.

Het leven en werk van Vicente Blasco Ibáñez
Het leven en werk van Vicente Blasco Ibáñez (Valencia, 29 januari 1867 - Menton, Côte d'Azur, 28 januari 1928) doet een beetje denken aan dat van sommige popsterren. In het begin van zijn carrière nam hij zijn schrijfwerk zeer serieus en werd hij op handen gedragen door lezers en critici. Hij verdiende veel geld, dat hij verloor met een megalomaan avontuur. Vanaf dat moment deed hij er alles aan om zijn fortuin terug te verdienen, waarbij hij zelfs romans op bestelling schreef. Als vakman produceerde hij nog altijd lezenswaardige boeken, maar hij zou nooit meer zo hoog stijgen als in zijn jonge jaren. Behalve schrijver was hij ook journalist, bezat hij een krant en was hij een invloedrijk politicus met een eigen politieke beweging die alle verkiezingen won in Valencia tussen 1898 en 1933.
De ouders van Vicente waren afkomstig uit Aragón en hadden een kruidenierszaak onder hun woning, twee aspecten die we terugvinden in Sjees en paella. Voor een belangrijk deel berust deze roman op de tweedeling tussen hardwerkende immigranten uit Aragón en luie autochtone Valencianen, tussen nijvere middenstanders en profiteurs die zich laten lokken door het snelle geld op de Beurs.

Read More